Дзяржаўная ўстанова адукацыі "Інстытут пагранічнай службы Рэспублікі Беларусь" (далей - Інстытут) была ўтворана на падставе Указа Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь Аляксандра Рыгоравіча Лукашэнкі ад 5 мая 2010 года № 237. Інстытут з'явіўся правапераемнікам традыцый факультэта пагранічных войскаў пры Ваеннай акадэміі Рэспублікі Беларусь.

Па рашэнню Старшыні Дзяржаўнага пагранічнага камітэта Рэспублікі Беларусь 5 мая – гадавое свята (дзень з'яўлення) Інстытута, летазлічэнне ВНУ вядзецца з 1993 года. 5 мая 2018 года Інстытут адсвяткаваў 25-годдзе з дня ўтварэння. За гэтыя гады дзякуючы працы прафесарска-выкладчыцкага складу, афіцэраў курсавога звяна са сцен Інстытута ажыццёўлена больш за 20 выпускаў афіцэраў тактычнага і 14-ці выпускаў афіцэраў аператыўна-тактычнага звяна, усяго - больш за дзве тысячы афіцэраў-пагранічнікаў, якія сёння, ва ўмовах дынамічна змяняецца абстаноўкі, выконваюць задачы па ахове Дзяржаўнай граніцы і забяспечваюць пагранічную бяспеку Рэспублікі Беларусь.

Дванаццаць выпускнікоў Інстытута цяпер займаюць высокія кіруючыя пасады ў тэрытарыяльных органах пагранічнай службы, у Дзяржаўным пагранічным камітэце, у частках забеспячэння.

У розныя гады факультэт пагранічных войскаў пры Ваеннай акадэміі Рэспублікі Беларусь, а затым Інстытут узначальвалі: 

с 1993 по 1997 год	с 1997 по 2010 год	с 2010 по 2014 год	с 2015 по 2017 год	с февраля 2018 года по настоящее время
палкоўнік Ліпаўка Уладзімір Пятровіч	палкоўнік Петрыкевіч Віктар Барысавіч	генерал-маёр Майсеенка Уладзімір Рыгоравіч	генерал-маёр Гедзько Васіль Сцяпанавіч	генерал-маёр Жылінскі Сяргей Васільевіч

22 чэрвеня 2011 года Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка на месцы подзвігу заставы лейтэнанта А.М. Кіжаватава ў Брэсцкай крэпасці ва ўрачыстай абстаноўцы ўручыў асабоваму складу Інстытута Баявы сцяг, які з'яўляецца сімвалам воінскага гонару, доблесці і славы, сведчыць аб слаўных пагранічных традыцыях і баявым прызначэнні Інстытута.

З верасня 2012 года ў Інстытуце была арганізавана і ажыццяўляецца падрыхтоўка вайскоўцаў замежных дзяржаў.

23 лістапада 2013 года ў дзень памяці нябеснага апекуна беларускіх пагранічнікаў Архістратыга Божага Міхаіла ў храме Нараджэння Прасвятой Багародзіцы ў н.п. Тарасава епіскап Веніямін блаславіў асабовы склад Інстытута і ўручыў харугву, якая стала духоўным сцягам ВНУ.

22 чэрвеня 2016 года па ініцыятыве ПА ГА "БРСМ" курсантаў Інстытута на месцы гераічнай гібелі заставы лейтэнанта А.М. Кіжаватава была праведзена акцыя "Баявы разлік", прымеркаваная мужнасці, гераізму і подзвігу пагранічнікаў 1941-га года. Акцыя аб'яднала ветэранаў, дзейных памежнікаў, навучэнцаў школ, грамадскасць горада Брэста і знайшла жывую цікавасць і водгук. З таго часу, запланаваная як разавая, акцыя стала штогадовай і з'яўляецца адной з традыцый і візітнай карткай пагранічнага вну.

З 2014 года штогод ПА ГА "БРСМ" Інстытута арганізоўвае і праводзіць конкурс на конкурс "Курсант года" на прызы РК ГА "БРСМ" Першамайскага раёна. У ходзе конкурсу вызначаюцца лепшыя курсанты 2-га, 3-га і 4-га курсаў па шэрагу намінацый.     

З 1998 года курсанты і афіцэры Інстытута штогод прадстаўляюць органы пагранічнай службы Рэспублікі Беларусь на парадзе войск Мінскага гарнізона з нагоды Дня незалежнасці Рэспублікі Беларусь. Парадны разлік курсантаў і афіцэраў узначальвае асабіста начальнік Інстытута памежнай службы. Удзельнікі парада былі неаднаразова адзначаны ў лепшы бок вышэйшым кіраўніцтвам краіны і асабіста Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь А.Р. Лукашэнку. Традыцыя ўдзелу ў парадзе - высокі гонар, вялікая адказнасць і гонар асабовага складу Інстытута.

У чэрвені 2018 года адбыўся візіт Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь Аляксандра Рыгоравіча Лукашэнкі ў цэнтр падрыхтоўкі спецыялістаў пагранічнага кантролю дзяржаўнай установы адукацыі "Інстытут пагранічнай службы Рэспублікі Беларусь". У ходзе наведвання адбылося азнаямленне галоўнакамандуючага Узброенымі Сіламі Рэспублікі Беларусь з вучэбнай матэрыяльна-тэхнічнай базай і падрыхтоўкай спецыялістаў па накіраванню пагранічнага кантролю.

9 кастрычніка 2019 г. Старшыня Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь Міхаіл Уладзіміравіч Мясніковіч наведаў Інстытут пагранічнай службы, азнаёміўся з аб'ектамі УМТБ, а таксама з сучаснымі падыходамі падрыхтоўкі кадраў для пагранічнага ведамства. Пасля чаго адбылася сустрэча з асабовым складам Інстытута памежнай службы, падчас якой ён прачытаў лекцыю на тэму: "Беларусь у сучасным свеце"

Спорт у жыцці курсантаў займае асаблівае месца. З 2016 года курсанты Інстытута бяруць удзел у самым масавым забегу краіны - Мінскім паўмарафоне.

5 мая 2018 года ў сувязі з 25-годдзем з дня ўтварэння Інстытута за асабісты ўклад у падрыхтоўку афіцэраў-пагранічнікаў і развіццё вну прозвішча заслужанага пагранічніка Рэспублікі Беларусь, удзельніка вайны ў Афганістане палкоўніка Петрыкевіча Віктара Барысавіча, заслужанага пагранічніка Рэспублікі Беларусь -маёра Майсеенку Уладзіміра Рыгоравіча і ўдзельніка вайны ў Аўганістане генерал-маёра Гедзько Васіля Сцяпанавіча, па рашэнні начальніка Інстытута палкоўніка Жылінскага Сяргея Васільевіча, былі ўнесены ў Кнігу гонару Інстытута.Таксама ў Кнігу гонару Інстытута занесены прозвішчы старшага выкладчыка кафедры прафесійна-прыкладной фізічнай падрыхтоўкі і спорту падпалкоўніка Башлаковай Галіны Іванаўны і старшага выкладчыка цэнтра падрыхтоўкі спецыялістаў пагранічнага кантролю капітана Мілахова Аляксандра Уладзіміравіча, старшага выкладчыка кафедры дысцыплін забеспячэння аператыўна-службовай службы адстаўцы Шумяко Пятра Пятровіча, слухача магістратуры маёра Трошкі Максіма Сяргеевіча, старшага выкладчыка кафедры дысцыплін забеспячэння аператыўна-службовай дзейнасці органаў пагранічнай службы Рэспублікі Беларусь палкоўніка ў адстаўцы Бостынца Уладзіміра Іванавіча.

подполковник Башлакова Галина Ивановна	капитан Милохов Александр Владимирович	подполковник в отставке Шумяко Петр Петрович	майор Трошко Максим Сергеевич	полковник в отставке Бостынец Владимир Иванович

Ганаровымі пагранічнікамі Інстытута з'яўляюцца ўдзельнік Вялікай Айчыннай вайны палкоўнік Клімаўскіх Васіль Акімавіч, удзельнік вайны ў Афганістане падпалкоўнік Блахін Юрый Іванавіч, падпалкоўнік Пуглачэнка Іван Іосіфавіч, першы начальнік факультэта пагранічных войскаў пры Ваеннай акадэміі Рэспублікі Беларусь Ганаровы пагранічнік Рэспублікі Беларусь.

полковник Климовских Василий Акимович	полковник Липовка Владимир Петрович

Даўнія сяброўскія сувязі і цеснае супрацоўніцтва па ваенна-патрыятычным выхаванні склаліся ў асабовага складу Інстытута з навучэнцамі і педагагічнымі калектывамі ДУА "СШ №3 імя лейтэнанта В.М. Усава г. Гродна" (Коўшык Ірына Іосіфаўна - дырэктар), ДУА "СШ" г. Брэста" (Бартноўская Ірына Аляксееўна - дырэктар), ДУА "СШ № 4 г. Паставы" (Пякарскі Вячаслаў Часлававіч - дырэктар), а таксама ДУА "СШ № 1 г. Ліда (Фонасаў Сяргей Анатольевіч - дырэктар). Навучэнцы гэтых школ частыя і жаданыя госці ў Інстытуце, юнакі і дзяўчаты школ сумесна з курсантамі прымаюць актыўны ўдзел у рэалізацыі сумесных патрыятычных праектаў. У музеі ДУА "СШ №3 імя лейтэнанта В.М.Усава г. Гродна" створана асобная тэматычная выстаўка прысвечаная Інстытуту. У 2020 годзе пола падпісана пагадненне аб супрацоўніцтве з ДУА "СШ № 206 г. Мінска"  

З 2008 года валанцёрскі атрад ВА ГА "БРСМ" Інстытута ажыццяўляе патранаж над выхаванцамі ДУА "Сацыяльна-педагагічны цэнтр з прытулкам Першамайскага раёна г. Мінска".

Слухачы і курсанты Інстытута бяруць удзел у навуковай дзейнасці, удзельнічаюць у навукова-даследчых работах, якія праводзяцца кафедрамі Інстытута. З 2016 года ў Інстытуце створаны навуковыя школы па напрамках: гарантаванне пагранічнай бяспекі і гісторыя пагранічнай службы Беларусі.